Informatie
Literair tijdschrift Liter
uitgegeven door Stichting Liter te Amsterdam
Herzien: 2 maart 2020
Culturele ANBI
Stichting Liter is erkend als culturele ANBI (Algemeen Nut Beogende Instelling). De toekenning geldt vanaf 1 januari 2012 en is nog steeds van kracht. Vanaf deze datum geldt voor donateurs van culturele ANBI’s een extra giftenaftrek. Particulieren mogen in de aangifte inkomstenbelasting 1,25 keer het bedrag van de gift aftrekken. Ondernemingen die onder de vennootschapsbelasting vallen, mogen 1,5 keer het bedrag van de gift aftrekken in de aangifte vennootschapsbelasting.
Fiscaal nummer
8154.00.780
Contactgegevens
Hendrik Brons (penningmeester Stichting Liter)
Paul Krugerstraat 121A-03
3072 GG Rotterdam
Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Bestuurssamenstelling
Rien Fraanje (voorzitter)
Anke Brons (secretaris)
Hendrik Brons (penningmeester)
Robbert-Jan van de Werken (PR)
Gerda van de Haar (bestuurslid / interim hoofdredacteur)
Samenstelling redactie
Kijk hier voor de huidige samenstelling van de redactie.
Doelstelling
De Stichting Liter, opgericht te Rotterdam op 22 juli 1999 door onder anderen Dirk Zwart en Hans Werkman, heeft volgens haar statuten ten doel ‘de beoefening te bevorderen en de bekendheid te (doen) vergroten van christelijke literatuur’; de stichting ‘tracht haar doel onder meer te verwezenlijken door het uitgeven van een literair tijdschrift, genaamd Liter.’
Anno 2020 is uitgave van het literaire kwartaaltijdschrift Liter nog steeds de voornaamste activiteit van Stichting Liter (nu gevestigd te Amsterdam). Het verzorgen van de vrij toegankelijke website www.leesliter.nl is erbij gekomen. Hier vindt ons publiek een eigen inhoud, naast de vanzelfsprekende interactie met het blad. Ook onderhoudt Liter contacten via Facebook en Twitter. Daarnaast zoekt Stichting Liter de samenwerking met verwante organisaties om incidenteel gezamenlijk tot bredere activiteiten te komen.
Liter ziet zichzelf als een podium voor literatuur die levensbeschouwelijke noten kraakt. Vanaf maart 2020 zal Liter zich profileren met de ondertitel 'lezen is geloven'. Daarbij focust Liter zich op het christendom (manifest en crypto). Verhalen en gedichten hebben vaak een religieuze inslag of zijn afkomstig van auteurs die op andere momenten blijk hebben gegeven van (christelijke) religieuze belangstelling. In beschouwingen en interviews komt het verschijnsel godsdienst altijd op enigerlei wijze aan de orde.
Liter verschijnt viermaal per jaar als genaaide paperback van 80 bladzijden. Een thema-editie kan een grotere omvang hebben.
Liter is een professioneel tijdschrift dat in de lucht gehouden wordt door een team van vrijwillige redacteuren (zie verder ‘onkostenvergoeding’ onder ‘Financieel beleid’).
Actueel redactioneel beleid
Thema-edities – In 2019 bracht Liter tweemaal een themanummer uit. In de zomer bracht de redactie een nummer over Tanger, in samenwerking met auteurs in die Marokkaanse kustplaats. Deze samenwerking kwam tot stand dankzij onze gastauteur uit 2018 Abdelkader Benali.
In de herfst bracht Liter een themanummer uit over de Muur, ter gelegenheid van de dertigste verjaardag van de val van de Muur in Berlijn.
Essays – Liter werft actief schrijvers van essays. Het schrijvend nadenken of beleven komt daarmee voorop te staan en de stijl is een belangrijk issue. Reguliere interpretaties verdwijnen niet, maar zijn bij voorkeur vertellend geschreven.
Site – We streven naar een inhoudelijk belangwekkende site met eigen berichtgeving en analyse. Er wordt gewerkt met vaste rubrieken. De reeks Buren van oud-hoofdredacteur Len Borgdorff werd na 120 wekelijkse columns vervangen door zijn ook al wekelijkse reeks In Poesis. In maart 2018 verscheen daarvan de honderdste. Een vaste rubriek is intussen ook Canonieke Gedichten: redacteur Menno van der Beek vraagt dichters om voor een feestdag of vanwege een bijzondere gebeurtenis een gedicht voor de site te schrijven. Soms verschijnen gedichten, verhalen, beschouwingen en interviews exclusief op de site.
Digitaal archief – Gestreefd wordt naar een vrij toegankelijk en goed doorzoekbaar (via website en via Google) archief van oude afleveringen. Stichting Liter is in bespreking met de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (dbnl).
Plannen waarvoor het Nederlands Letterenfonds ons steunt
In 2019 en 2020 ontvangt Liter opnieuw subsidie van het Nederlands Letterenfonds. In onze subsidieaanvraag lichtten we onze redactionele plannen als volgt toe:
Redactionele koers: drieslag
Nieuw talent, talentontwikkeling, vergeten talent. Die drieslag blijft de koers van Liter bepalen. Waarbij we ons niet louter richten op westers talent, maar ook op niet-westers talent. Waar de wereld uiteen splijt in steeds grotere polarisatie, vaak ook op de scheidslijn van religieuze en levensbeschouwelijke tegenstellingen, laat Liter zien dat eenheid mogelijk is. Niet door spanning weg te poetsen of de discussie op te heffen, maar door een scherp oog te houden voor het andere verhaal.
Nieuw talent
Liter stelt zichzelf ten doel talent te ontdekken. Zo introduceerden wij in jaargang 20 (nummer 87) de dichter Malachi Black. In het Nederlandse taalgebied is deze jonge Amerikaanse dichter nog relatief onbekend. Om ons twintigjarig bestaan te vieren, hebben we een speciaal katern met de door onze eigen redacteur en dichter Menno van der Beek vertaalde gedichtencyclus 'Quarantaine' van Malachi Black bijgevoegd aan onze uitgave van september 2017. Hoewel de receptie niet zo overdonderend was als met onze eerdere aandacht voor de Amerikaanse dichter en schrijver Christian Wiman, hebben we enkele zeer intense reacties mogen ontvangen. Zo publiceerden we in Liter 91 van september 2018 een ‘poëtisch-deskundige kijk van kloosterbroeder Berkelmans op Malachi Blacks “Quarantaine”, om ons eigen voorwoord te citeren.
In 2019-2020 is het streven opnieuw minstens één onbekende auteur van statuur te introduceren in het Nederlandse taalgebied. Daartoe houden we actief contact met ons netwerk van schrijvers, dichters en uitgevers, bladen en gaan we proactief op zoek naar nieuw talent.
Onder aandacht voor nieuw talent scharen we ook de vertaalrubriek ‘Vers Vertaald’. In die rubriek vertaalden wij onder meer poëzie van Stephen Crane (nummer 86), John Berryman (nummer 88), Will Stone (nummer 90), Joy Ladin (nummer 91) en Michael O’Neill (nummer 92). De rubriek levert een reeks prachtige nieuwe vertalingen op en zetten we daarom sowieso voort.
Niet-westers nieuw talent
Met steun van het Letterenfonds zijn twee Liter-redacteuren naar Tanger gereisd om daar, met voormalig gastauteur Abdelkader Benali en lokale auteurs in Tanger, een themanummer te maken op de grens van Marokko en Europa. Dit drietalige nummer verscheen in juni 2019, met daarin ook ruimte voor in Nederland onbekend talent.
Ook zoekt en begeleidt Liter nieuw talent met migratierachtergrond, om hun werk bij gebleken kwaliteit te publiceren.
Talentontwikkeling
Eerder al vormde Liter een belangrijke opstap voor onder anderen Joost Baars, Maarten Buser, Mark de Haan, Ruben Hofma, Robin Kramer en Pauliene Kruithof. Eerder timmerde Stefan van Dierendonck, mede onder de vleugels van Liter, verder aan de weg, hetzelfde gaat op voor Joyce Rondaij en Christely van Mourik.
Met een lang interview besteedden we verder aandacht aan Maarten van der Graaff (nummer 89). Ook plaatsten we twee verhalen van de jonge auteur Thomas Heerma van Voss en een fragment uit de roman-in-wording Broeder Ezel door Liesbeth Goedbloed (beide in nummer 91), en een verhaal van Joost Vormeer (nummer 92).
De komende jaren blijven we verrassend nieuw werk van jonge auteurs publiceren.
Om talentontwikkeling een verdere impuls te geven, willen we daarnaast zeker één workshop aanbieden voor schrijvers die op de drempel staan van publiceren (bijvoorbeeld tijdens de CLO-dag). In een snelkookpan-sessie willen we toewerken naar een publicabel verhaal, gedicht, fragment etc.
Financieel beleid (algemeen en actueel)
Inkomsten
Stichting Liter kent ten behoeve van de uitgave van het vrijwilligerstijdschrift Liter (met website leesliter.nl) twee belangrijke inkomstenbronnen: abonnementsgelden enerzijds en giften, mecenaat, subsidies anderzijds.
Abonnementsgelden – De prijs voor een jaargang Liter is de afgelopen tijd verhoogd naar 42,95 euro, voor studenten 32,95 euro.
Giften – Abonnees gunnen Liter soms ruimhartige overbetalingen op het abonnementstarief. Dat is een ontwikkeling waardoor de redactie zich bijzonder gesteund weet.
Mecenaat – Sinds enkele jaren kan Liter zich verheugen in een betrokken mecenas. Dit mecenaat vormt voor ons een onmisbare steun in de rug.
Subsidies – Bijna vanaf het begin is er voor Liter overheidssubsidie verstrekt, via het Nederlands Letterenfonds. Dit gebeurde op basis van (een doorgaans heel goed uitvallende) kwaliteitsrapportage door een beoordelingscommissie. Voorwaarde van het Letterenfonds was dat auteurs worden gehonoreerd voor hun bijdragen. Het leeuwendeel van de subsidie werd besteed aan deze schrijvershonorering.
Ook in 2019 kreeg Liter een tweejarige subsidie toegezegd door het Nederlands Letterenfonds. Hierbij focuste het Letterenfonds opnieuw op de honorering van de auteurs, reden voor de redactie om de vergoeding binnen de mogelijkheden te verhogen.
Verder ontvangt Liter een subsidie van het Nederlands Letterenfonds voor het ontdekken, begeleiden en publiceren van auteurs met een migratieachtergrond. Enkele talenten zijn inmiddels door de redactie ontdekt. Redacteuren begeleiden hen, en dankzij de subsidie van het Letterenfonds kunnen we hun ook begeleiding bieden van twee professionele Nederlandse auteurs die zelf een migratieachtergrond hebben, Abdelkader Benali en Erdal Balci. Van Poli Loman hebben we op deze manier inmiddels werk gepubliceerd.
Uitgaven
De uitgaven bestaan voornamelijk uit de kosten van druk en verspreiding, schrijvershonorering en administratiekosten. Daar zijn digitaliseringskosten bij gekomen. Promotiekosten houden we nihil (al voeren we waar mogelijk promotie-activiteiten uit) of weten we gedekt door subsidies.
Productiekosten blad – De hoge, prijswinnende kwaliteit van vormgeving en drukwerk kan al vanaf de start dankzij Steven van der Gaauw en drukkerij Van der Perk te Groot-Ammers tegen een verantwoorde prijs worden ingekocht. Verzendkosten worden via goed getimede partijenpost zo laag mogelijk gehouden.
Schrijvershonorering – Sinds tijdschrift Liter subsidie ontvangt van het Letterenfonds honoreert het zijn scribenten met een vastgesteld bedrag per bijdrage, gerelateerd aan de omvang.
Onkostenvergoeding voor enkele redactieleden. Het werk voor Liter, zowel van de redactie als van het bestuur, is vrijwilligerswerk. Op drie mensen, te weten de eindredacteur, de vormgever en de administrateur, doen we zo'n groot beroep op piektijden die zij zelf niet kunnen bepalen, dat wij hun een onkostenvergoeding bieden. De eindredacteur ontvangt 3000 euro per jaar, de vormgever 5000 en de administrateur 600 euro.
Eigen vermogen
Ontvangen giften etc. die niet voor een speciaal doel bestemd zijn worden zo goed mogelijk beheerd om te kunnen worden ingezet wanneer nodig. Voor Liter is het van groot belang een reserve te hebben. De toegenomen belangstelling voor het blad gaat helaas gepaard met een afkalvend abonneebestand. Daardoor moeten we behoedzaam laveren om Liter voort te kunnen zetten.
Oplage
Intussen is de oplage gedaald tot iets onder de 300 exemplaren. Dit is zorgwekkend.
Om de daling van de oplage te keren, heeft Liter een en ander veranderd. Zo geven sinds 2016 de omslagen iets prijs van de inhoud van het blad, zodat het goedbewaarde geheim Liter ook gevonden wordt. Intussen blijven de omslagen van een bijzondere schoonheid dankzij de ontwerpen van Steven van der Gaauw.
Ook is Liter sinds twee jaar te bestellen op libris.nl en in de boekhandel, dankzij een samenwerking met uitgeverij Brandaan.
Momenteel heeft Liter een rubriek waarin boekhandelaars aan het woord komen, met vragen als 'welk boek moet ik lezen als ik liefdesverdriet heb'. Eerder kende Liter een vergelijkbare rubriek met leraren Nederlands. Met zulke rubrieken, ter afwisseling op de overige stevige inhoud, hopen we Liter toegankelijk te houden.
Rond de verschijning van het themanummer over de Muur kreeg Liter publiciteit op NPO Radio 1, terwijl Trouw een artikel uit dit nummer voorpubliceerde.
De beste manier om abonnees te werven, blijft het menselijk contact. Liter-redacteuren bezoeken vaak bijeenkomsten waar wij potentiële abonnees vermoeden, met vaak succes.
Publieksbereik
Via Facebook kent Liter intussen zo'n 1300 volgers, via Twitter zijn dat er eveneens circa 1300.
Daarnaast verscheen bij elke nieuwe aflevering een digitaal nieuwsbericht aan pers en geïnteresseerden (het e-mailadressenbestand is verder uitgebouwd). De digitale pers is actiever in reacties dan de geschreven pers. Wel bestaan uitstekende contacten met diverse journalisten/redacteuren.
Jubileum
Eind 2020 verschijnt het honderdste nummer van Liter. Hier wil de redactie uitgebreid aandacht aan besteden.
In de aanloop naar dit jubileum verschijnt in maart 2020 een overzicht van schrijvers die wij in de afgelopen 22 jaar hebben helpen ontdekken of doorbreken. Met deze lijst, die we intern 'de pochlijst' noemen, willen we voor onze lezers en achterban zichtbaar maken waartoe Liter bestaat. Het wordt tijd wat minder bescheiden te zijn.
Als hoogtepunt van Liters bijdrage aan de letteren zien wijzelf de aandacht voor de Amerikaanse dichter Christian Wiman. Liter organiseerde met uitgeverij Brandaan en de Amsterdamse boekhandel Van Rossum een presentatie van Willem Jan Ottens vertaling van My Bright Abyss, in april 2016, terwijl Liter in oktober 2016 medeorganisator was een symposium rond en met Christian Wiman. Wiman stelde zijn lezing ter beschikking van de site van Liter.
Maar uiteindelijk is het aan onze lezers om in dit jubileumjaar te vertellen welke auteurs zij dankzij Liter hebben ontdekt en welke daarbij voor hen het waardevolst waren. Die discussie hopen we in 2020 te voeren met onze abonnees.
Download hier de balans en resultatenrekening van 2019.
Download hier de balans en resultatenrekening van 2020.